Filistinli iş insanı: Filistin mutfaklarının yüzde 50 ila 60'ı Türk malı
Yapı malzemeleri alanında faaliyet gösteren bir aile şirketleri bulunan Filistinli iş insanı ve Türk-Filistin Dostluk Derneği Başkanı Muhammed Cevher, kuruldukları ilk günden bu yana ağırlıklı olarak Türk ürünleri kullandıklarını söyledi.
Cevher, aynı zamanda çoğunluğu lisansını Türkiye’de tamamlamış, Türk fabrikaları ve şirketleriyle ticari ilişkileri olan Filistinli iş insanlarının yer aldığı, Türk-Filistin Dostluk Derneğinin Başkanlığını yaptığını belirtti.
Restoran, hastane ve otellerdeki merkezi mutfaklar ile inşaatlarda alüminyuma alternatif olarak kullanılan diğer malzemeleri Türkiye’den ithal ettiklerini kaydeden Cevher, “Filistin’de Türk ürünleri büyük ölçüde yer alıyor ve Filistin mutfaklarının yüzde 50 ila 60’ı Türk malı. Filistinli şirketler için Türk ürünleri aralarındaki yakınlık, ortak tarih ve sosyal sebeplerden ve aynı maslahatlardan dolayı büyük önem taşıyor.” dedi.
Filistin, gümrükte İsrail çatısı altında sınıflandırılıyor
İsrail vatandaşı Filistinlilerin, Türk ürünlerini ithal ettiğini ve bir kısmını Batı Şeria ve Gazze Şeridi’ndeki Filistinlilere sattığını aktaran Cevher, şunları söyledi:
“Filistin, gümrükte İsrail çatısı altında sınıflandırılıyor. Filistin’in Türkiye’den yaptığı ithalatın gümrük verileri sanki İsrail’e satılmış gibi görünüyor. Türkiye’den veya başka bir ülkeden ithalat yaptığımızda, ithalatçı kısmına Filistin yerine İsrail yazılı bir form doldurmamız gerekiyor, aksi takdirde İsrail firmaya değerinin yüzde 12’si kadar para cezası kesiyor. Ayrıca ürünlerin teslimi ve limandaki gümrük işlemleri gecikiyor.”
Cevher, bu durumun, Filistinlilerin Türkiye’den yaptığı ihracatın hacmini gerçek dışı hale getirdiğine işaret ederek, “Özellikle Kudüs’te İsrail şirketleri olarak sınıflandırılan Filistinli şirketlerin bulunması nedeniyle ürünler sanki İsrail’e satılmış gibi kayıtlara geçiyor.” diye konuştu.
İsrail, Filistin’in başka bir ülkeyle kurduğu ilişkileri tanımıyor. Filistin’e ait bir gümrük olmadığı için Türk malları İsrail gümrüğü üzerinden Filistin’e geçiyor. Bu nedenle ticaret hukuku, ihracatın yapılacağı ülke ya da transit ülkenin adı İsrail olarak yazılmasını öngörüyor.
Ticaret Bakanlığı’nın verilerine göre, Türkiye’nin Filistin’e gönderdiği malların yüzde 96,5’i Akdeniz üzerinden Hayfa ve Aşdod limanlarını geçerek Batı Şeria ve Gazze Şeridi’ndeki şirketlere ulaşıyor.
İsrail’in Gazze’ye saldırılarına başladığı 7 Ekim 2023’ten 20 Mart 2024’e kadar olan sürede, Türkiye’nin İsrail ile toplam ticaret hacminin yaklaşık yüzde 33, ihracatının yüzde 30, ithalatının ise yüzde 43,4 oranında azaldığı görüldü.
Türkiye’nin Filistin meselesini destekleme çalışmaları kapsamında Gazze’ye yaklaşık 7 bin 400 ton insani yardım malzemesi gönderildi, başta onkoloji hastaları olmak üzere çok sayıda hasta ve yaralı Filistinlinin tedavisine ev sahipliği yapıldı.
Öte yandan Gazze’de sahra hastanesi kurma çalışmaları tüm hızıyla devam ediyor. Gazze’deki insani durumun vahameti göz önünde bulundurularak, geçen yıl yapılan 10 milyon dolara ilave olarak Birleşmiş Milletler Yakın Doğu’daki Filistinli Mültecilere Yardım ve Bayındırlık Ajansı’na (UNRWA) 1 milyon dolar ek katkı sağlandı.
