Su politikası yok… Bedeli ağır olacak…
K. Kaymaklılıyım.
Kendimi bildiğimde evimizin avlusunda bir çeşme vardı. Evin her türlü su gereksinimi, o çeşmeden karşılanırdı.
Elimi çeşmenin altına koyup, avucumdan içtiğim suyun lezzeti bir başkaydı. Evde yaygın su tüketimi altyapısı, yoktu. Çamaşır makinesi, bulaşık makinesi, hiç yoktu.
Banyoda, duş altı yıkanma, kimsenin evinde bulunmuyordu.
1974 sonrası evlerimiz daha modern oldu. Modern yaşamla birlikte kişi başına tüketilen su miktarı arttı. Tuvaletlerde sifon her çekildiğinde şarrr diye gereğinden fazla da su gitti. O zamanlar sifonda az veya çok su akmasını sağlayacak, dokunma seçenekleri de olmadığı için bol bol su harcanırdı.
Belki de ilk su tasarruf uygulaması sifonlardan başladı. Evlere içi su dolu sağlam naylon dağıtıldı. Bu su torbaları sifonların içine atılarak, sifonların su kapasitesi azaltıldı. Böylede her seferinde daha az su tüketildi.
1994-1995’lerde suyun değerinin kültürel olarak benimsenmesi için okulları da kapsayan bir kampanya başlatılmıştı.
O amaçla oluşturulan komitede yer almıştım. SU HAYATTIR, ana slogandı. Şekil olarak da kalp şeklinde su damlası.
İşe yaramış mıydı? İşe yaramaya başlamıştı, ancak, arkası gelmemişti.
Türkiye’den boru ile su gelene kadar özellikle yaz dönemlerinde su kesintileri olduğunu unutmadık.
Aslında su kesintilerinin, su tüketiminde bir araç olup olmadığı ayrı bir konudur. Çünkü, her konutta beş, hatta on tonluk yedek su depoları var. Su kesildiği zaman o depolardaki su kullanıldı. Su geldiği zaman da o depolar, doldu…
Böyle olunca, su kesintileri –miş gibi tasarrufa yaradı.
Kıbrıs’ın yer altı su kaynaklarının tarihçesi incelendiği zaman, ilk tuzlanmalarının Maraş bölgesinde olduğunu öğreniriz. Tuzlu su narenciye için adeta zehir.
Biz, yer altı su kaynaklarının tuzlanmasını, özellikle Güzelyurt bölgesindeki akiferiyle yaşadık. Hem kontrolsüz su çekildi hem de tarımsal su kullanımı, sulama ekonomik akıldan, vahşi şekilde oldu yıllarca.
Türkiye’den su gelince tasarruflu su kullanımını iyice unuttuk. Yerel yönetimler için en yalın isimlendirmeyle su gelir kaynağı olunca, akıllı su kullanımı neredeyse hiç telkin edilmedi.
Yaş gruplarına göre kişi başına tüketilen su miktarı değişkendir. Yabancı öğrenciler su tüketim potansiyeli yüksek yaş grubundandır. Yabancı işçilerin yaşam altyapılarındaki yetersizlik su tüketimlerinin ortalamanın altında kalmasına neden olabilir.
Ancak bir grup var ki onların su tüketimi, yerleşik bireylere göre, beş kattan başlayıp on kata kadar çıkıyor. Kimdir bunlar? TURİSTLER…
Özellikle yaz döneminde turist başına tüketilen su miktarı daha da artıyor.
Yabancı haber kaynaklarında turlarken İspanya’nın Katalonya bölgesinde su ile bağlantılı bir haber dikkatimi çekti.
İspanya’nın, gelirini ağırlıklı olarak turizmden sağlayan bölgelerinin tümü su kıtlığı sorunuyla boğuştuğu vurgusu var… Turistler tatil için geldikleri bölgelerde OLAĞANÜSTÜ MİKTARDA SU TÜKETİYOR.
Katalonya’da suyun daha iyi yönetilmesi amacıyla çalışmalar yürüten Aigua es Vida’nın isimli bir sivil toplum kuruluşu var. O kuruluşun sözcüsü Dante Maschio, turizm sektörüne sert tasarruf önlemleri dayatılması gerektiğini söyleyip, “Şu ana kadar alınan önlemler, turizmdeki tüketimin düşürülmesi konusunda yetersiz kaldı. Bu sektöre geniş çaplı özgürlükler tanınıyor” dedi.
Çevreciler halk için uygulanan su tasarruf önlemlerinin turistler için de uygulanmasını savunuyor.
Bir süre havuzların doldurulması yasaklandı ancak vazgeçildi.
Otellerde küvet yerine duşlar daha yaygın kullanılmaya başlandı.
Yeterli olmadığı için turizm sektörünün su tüketimi İspanya’da gündemde.
Peki biz, su konusunda, turizm ve tarım başta olmak üzere, ne düşünüyoruz?
… Bizde bir alışkanlık var. Sorun gelip kapıdan içeri girdiği zaman, panik içinde ‘çare’ aramaya çalışırız. Önceden, bilimsel verilerle öngörülerle önlem almak bizi yönetenlerin defterinde yazmıyor. Bu satıları, bir gün kapımızı gümbür gümbür çalacak su konusunda uyarı amacıyla yazdım.
