Avrupa Birliği (AB) tarafından finanse edilen Piyasa Gözetimi Kapasite Geliştirme Projesi çerçevesinde, piyasa gözetimi konusunda özel sektör ile yerel yönetimler arasında yürütülen diyalog kapsamında, 24 Ekim – 4 Kasım 2024 tarihleri arasında kapsamlı bir eğitim programına ek olarak, piyasaya giriş noktalarından sorumlu yerel kurumlara ve iki yerel üreticiyi kapsayan pilot denetimler gerçekleştirildi.
Uzmanlar Liderliğinde Eğitim ve Pilot Operasyonlar
Eğitimler ve pilot uygulamalar serisi, uluslararası ölçekte gümrük iyi uygulamaları ve piyasa gözetimi konusunda kapsamlı deneyime sahip iki Sloven Uzman tarafından verildi.
Yerel yönetimlerin piyasa gözetimi uzmanları ile ilgili odalar ve özel sektör kuruluşlarının temsilcileri, piyasa gözetimi denetim teknikleri konusunda bilgi edindiler; bu bilgileri daha sonra meslektaşlarına aktararak piyasadaki zararlı gıda dışı ürünlerin tespiti ve kontrolünü amaçlayan bu bilgi ve uygulamaları çeşitli sektörlerde yaygınlaştıracaklar.
Eğitimler sırasında AB uzmanları, yetkililer, gümrükler, özel sektör ve tüketici örgütleri gibi piyasa gözetimi aktörleri arasındaki iş birliği sayesinde, katılımcıları ürünlerin piyasada uyumluluğunun ve güvenliğinin sağlanmasında Avrupa Birliği’nin prosedürleri ve iyi uygulamaları konusunda bilgilendirdi.
İlk pilot uygulama, Kıbrıs Türk toplumunun giriş noktalarından sorumlu kuruma yönelik olarak gerçekleştirildi; iki yerel üretim tesisinde iki pilot operasyon daha gerçekleştirildi. Tesisler arasında, Yeşil Hat ticareti aracılığıyla dağıtılan ve çeşitli piyasalarda satılan CE işaretli Aslan ve Wolf Boyaları’nın üreticisi BMP Trading & Co. Ltd. ile Yeşil Hat’ın sunduğu piyasa fırsatlarından yararlanmak için tuğlaları Avrupa gerekliliklerine uygun hale getirme sürecini başlatan bir inşaat malzemeleri üreticisi olan Levent Grubu’nun bir parçası olan Terako Tuğla yer aldı.
Bu firmaların hikayeleri, ürün güvenliği ve Avrupa Birliği uyumluluğunun Kıbrıs Türk toplumundaki tüm yerel işletmeler için ulaşılabilir olduğunu göstermektedir. Bu nedenle, Yeşil Hat ticareti, yerel işletmelerin varlıklarını artırmak için eşsiz bir fırsat sunarken, aynı zamanda tüketicileri, son kullanıcıları ve üretimde yer alan çalışanları korumaktadır.
Eğitimler ve pilot denetimler, özel sektör ile yerel yönetim arasındaki diyaloğun piyasanın rekabetçiliği ve tüketicilerin refahı için, özellikle Piyasa Gözetimi alanında, kilit bir unsur olduğunu da kanıtladı ve birlikte, uyum ve tüketici güvenliğinin, işletmelerin Avrupa piyasasında başarılı olmasına zemin hazırladığı bir gelecek inşa edilebileceğini gösterdi.
Piyasa Gözetimi Stratejisi
Eğitim programı ve pilot operasyonlar, Avrupa Birliği tarafından finanse edilen Piyasa Gözetimi Kapasite Geliştirme Projesi’nin desteğiyle Ekim 2023’te yerel yönetim tarafından kabul edilen Kıbrıs Türk toplumunda gıda dışı ürünlerin piyasa gözetimi için 2023-2026 Stratejisi[1]’ne dayanarak organize edildi.
Strateji, Kıbrıs Türk toplumunda daha güvenli, daha yeşil ve daha rekabetçi bir iş ortamının sağlanmasını güvence altına alırken, Avrupa Birliği düzenlemeleri, Dünya Ticaret Örgütü kuralları ve uluslararası alandaki iyi uygulamalarla uyumlu bir piyasa gözetim sisteminin kurulmasını öngörmektedir.
Piyasa Gözetiminin Amacı
Piyasa gözetiminin genel amacı insan, hayvan, bitki ve çevrenin sağlığını ve güvenliğini korumak, ekonomik işletmelerin güvenli ve uygun ürünleri piyasaya sürme aşamasındaki yasal yükümlülüklerini yerine getirmelerini sağlamak ve ayrıca tüm paydaşların ürün güvenliğine ilişkin farkındalık düzeyini artırmaktır.
Kıbrıs Türk toplumuna yönelik AB Yardım Programı, 389/2006 sayılı Konsey Tüzüğüne dayanarak, iki toplumun ekonomik yakınlaşmasını ve entegrasyonunu teşvik ederek, arasında ve AB ile temasları artırarak ve AB yasalarının Kıbrıs Türk toplumu tarafından hazırlanması ve kabul edilmesine yardımcı olarak Kıbrıs’ın yeniden birleşmesini kolaylaştırmayı amaçlamaktadır.
Piyasa Gözetimi Nedir?
Piyasa Gözetimi, bir piyasada satılan ürünlerin güvenlik ve kalite gerekliliklerini karşıladığından emin olmak için uygulanan sistemi ifade eder. Tüketicilere, çalışanlar da dahil olmak üzere herkese, çevreye veya halk sağlığına risk oluşturmadığından emin olmak için piyasadaki ürünlerin izlenmesini içerir. Bu sistem, tüketicileri korumak ve adil ve rekabetçi bir piyasayı sürdürmek ve Yeşil Hat ticaretini artırmak için denetimleri, testleri ve uyumlu olmayan ürünlere karşı önlem almak anlamına gelir. Sistemin ana hatlarını çizen ana Avrupa kanunu 2019/1020 sayılı Yönetmeliktir[1].
AB Piyasa Gözetimi Kapasite Geliştirme Projesi Hakkında
Projenin temel amacı, yerel pazarın AB Tek Pazarına yakınlaşmasını geliştirmek, iş ortamını iyileştirmek ve tüketicilerin korunmasını sağlamaktır. Bu aynı zamanda AB hukuku ve uluslararası iyi uygulamalara uygun olarak gıda dışı sektörlerde ön izin sisteminden piyasa gözetimi sistemine geçişi de içermektedir.
[1] https://eur-lex.europa.eu/legal-content/EN/TXT/PDF/?uri=CELEX:32019R1020
