Almanya’da AfD’nin yasaklanması için sürecin başlatılmasının talep edildiği önergeler mecliste görüşüldü

Değişik partilerden 113 milletvekilinin imzasını taşıyan ve AfD’nin devlet fonlarından yararlanamaması talebini de içeren önerge, yapılan görüşmelerin ardından İçişleri Bakanlığı Komisyonu’na havale edildi. Benzer şekilde, Yeşiller Meclis Grubu’nun, AfD’nin yasaklanması için yapılacak olası bir başvurunun başarı şansının incelenmesi talebini içeren başka bir önerge de ilgili komisyona gönderildi.

23 Şubat’ta yapılacak genel seçimler nedeniyle, önergeler hakkında bu yasama döneminde Federal Meclis’te oylama yapılıp yapılmayacağı henüz belli değil.

Hristiyan Demokrat Birlik Partisi (CDU) Milletvekili Marco Wanderwitz, oylama öncesinde yaptığı konuşmada, anayasanın 21. maddesine atıfta bulunarak, hedefleri veya taraftarlarının davranışlarının Almanya’nın özgürlükçü demokratik düzenine zarar verme veya yok etme yönünde faaliyetleri olan partilerin anayasaya aykırı olduğunu vurguladı ve bunun AfD için geçerli olduğunu belirtti.

AfD’nin aşırı sağcı, anayasa, demokrasi ve insan hakları düşmanı bir parti olduğunu ifade eden Wanderwitz, bu nedenle AfD’nin kapatılması hedefiyle Anayasa Mahkemesinin bu partinin anayasaya aykırı olup olmadığının Federal Meclis tarafından incelenmesini istediklerini kaydetti.

Wanderwitz, Kuzey-Ren Vestfalya eyaletinde bir mahkemenin ve çok sayıda hukuk uzmanının da AfD’nin anayasaya aykırı bir parti olduğunu savunduklarını aktardı.

Sosyal Demokrat Parti (SPD) Milletvekili Carmen Wegge de AfD’nin anayasaya aykırı bir parti olduğuna kesin olarak inandığını ve bu partinin temel düzeni yok etmeyi amaçladığını belirterek, “AfD demokrasi için tehdittir. Almanya’da daha önce demokratik bir şekilde seçilmiş bir parti tarafından yok edildi. Bir partinin oy pusulasında yer alması, onun demokratik hedefler peşinde koştuğu anlamına gelmez. Demokrasi, dirençli olmak zorundadır.” dedi.

Wegge, AfD milletvekillerinin göçmen kökenli Alman vatandaşlarını sürgün etmekten söz ettiğini belirterek, AfD’nin ırkçı, Müslüman ve Yahudi düşmanı olduğunu kaydetti.

CDU Milletvekili Philipp Amthor ise AfD’nin ve onun önde gelen yetkililerinin büyük ölçüde ve son yıllarda giderek artan bir şekilde Yahudi düşmanı, ırkçı, yabancı düşmanı, kadınları hor gören ve aşırı sağcı olduğunu söyledi.

Bunun anayasa net bir şekilde aykırı olduğunu vurgulayan Amthor, AfD ile siyasi olarak mücadele edeceklerini kaydetti.

Amthor, Hristiyan Birlik (CDU/CSU) Partileri Meclis Grubu’nun önergeleri desteklemediğini belirterek, “Hedefimizde birleşiyoruz ancak yaklaşımımızda farklılıklar var. Meclis grubunun çoğunluğu, anayasanın 21. maddesi uyarınca partinin yasaklama sürecinin çok riskli olduğuna inanıyor.” dedi.

Önergenin verilmesinin zamanlamasını eleştiren Amthor. seçimler öncesinde AfD’nin mağdur durumuna getirileceğini savundu.

Ülkede parti kapatma süreci için engellerin yüksek olduğunu aktaran Amthor, kapatma davasının başarısız olma tehlikesinin de bulunduğunu, bu yüzden bu parti ile siyasi olarak mücadele edilmesi gerektiğini kaydetti.

Hür Demokrat Parti (FDP) Grubu Başkan Yardımcısı Konstantin Kuhle de önergeyi desteklemeyeceklerini belirterek birçok insanın liberal demokrasinin kurumlarına yabancılaştığını, bunun bir partiyi yasaklamakla sona ermeyeceğini, aksine bu durumda daha fazla artacağı uyarısında bulundu.

Anayasa Mahkemesinin bir partinin anayasaya aykırı olup olmadığını tespit edebilmesi için Alman hükümeti, Federal Meclis veya Federal Eyalet Temsilciler Meclisi’nin başvuruda bulunması gerekiyor.

NPD kapatılmamıştı

Anayasa Mahkemesi 2017’de, NPD’nin anayasaya aykırı hedefleri bulunan bir parti olmasına rağmen partinin eylemlerinin başarıya ulaşacağı yönünde yeterli delil bulunamadığını gerekçe göstererek, kapatılmamasına hükmetmişti. Ancak kararda, yasa değiştirilerek anayasaya aykırı olan partilere başka yaptırımlar uygulanabileceği belirtilmişti.

Bunun üzerine Federal Meclis, partilere hazine yardımını düzenleyen yasadaki maddeyi değiştirerek, “Hedefleriyle veya taraftarlarının davranışlarıyla özgür demokratik temel düzeni bozmayı, bunu ortadan kaldırmayı veya Almanya’nın varlığını tehlikeye atmayı amaçlayan partilerin hazine yardımından menedileceği” ibaresini eklemişti.

Daha sonra Bundestag, Bundesrat ve Federal Hükümet 2019’da NPD’nin veya yerine açılacak partilerin 6 yıl boyunca hazine yardımından menedilmesi talebiyle Anayasa Mahkemesine başvuruda bulunmuştu.

NPD hakkında 2003’te de hükümetin talebiyle Federal Anayasa Mahkemesinde kapatma davası açılmış ancak parti içinde istihbarat teşkilatının muhbirlerinin olduğu gerekçesiyle kapatma davası başarısızlıkla sonuçlanmıştı.