Rum büyükbaş hayvan besicileri “hellimin haraç mezat satıldığı” görüşünde
Lefkoşa, 9 Eylül 24 (TAK): “Hellimin haraç mezat satıldığını ve Rum Yönetiminin lütfu ile KKTC’nin ekonomik açıdan güçlendirildiğini” iddia eden Rum büyükbaş hayvan besicileri rahatsız.
Fileleftheros’un haberine göre büyükbaş hayvan besicileri, AB tarafından Kıbrıslı Türklere, büyük bölümü hellim üretimi ve ticaretine aktarılmak üzere 39,5 milyon euroluk yeni mali destek verileceği yolundaki haberler ve Rum Tarım Bakanlığı’nın, 2029’a kadar üretimde kullanılan küçükbaş hayvan sütü miktarını yüzde 51’in üzerine çıkarmayı hedeflediği yolundaki açıklaması üzerine alarma geçti.
Olağanüstü toplanan büyükbaş hayvan besicileri “son gelişmeleri masaya yatırmak ve karar almak üzere 18 Eylül’de Kiracıköy’de, siyasi parti, örgüt ve diğer kurum temsilcilerinin de davet edileceği genel bir toplantı düzenlemeye kararı aldı.
Gazete, Rum Yönetimi’nin Menşe İsmi Korumalı ürün standardına uygun hellim üretimi için yakın zamanda, Avrupa tüzüğüne uygun olarak üretimde kullanılan küçükbaş hayvan sütünü yüzde 50’nin üzerine çıkarmak için AB’den yeni 5 yıllık (2029’a kadar) uzatma aldığını hatırlattı.
Habere göre, 1 Eylül ‘e kadar hellim üretiminde kullanılan inek sütü oranı yüzde 25 iken 1 Eylül’den 31 Ocak 2025’e kadar inek sütü oranı yüzde 15 olarak belirlendi. Rum Ticaret Bakanlığı’nın ilgili emirnamesi gereği 1 Şubat 2025’ten itibaren üretimde kullanılacak asgari küçükbaş hayvan sütü oranının yüzde 30’e yükseltilmesi gerekiyor.
Rum Sığır Besicileri Eşgüdüm Komitesi, hem Rum Yönetimi olarak KKTC’ye mali destek verilmesini kabul ettiklerinin, hem de Rum tarafındaki büyükbaş hayvan besiciliğinin 2029’a kadar “imha edilmeye çalışıldığının” artık bariz olduğuna inanıyor. Komite, KKTC’ye mali desteğin Rum ekonomisini zedelediği, Rum büyükbaş hayvan besiciliğinin imhası ile “haksız yere” KKTC’deki hellim üretimin lehine olduğu görüşünde.
Rum Sığır Besicileri Eşgüdüm Komitesi “bu eylemlerin, gerek Rum Yönetimi gerekse Avrupa Birliği tarafından KKTC’deki hellim üreticilerine, resmi ya da gayrı resmi olarak verilen üçüncü ülkelere küçükbaş hayvan ve inek sütü oran kısıtlaması olmadan hellim ürünü ihraç etme hakkının “doruk noktasını oluşturduğu” görüşünde.
Rum tarafındaki üreticilere ise AB’ye mi yoksa üçüncü ülkelere mi gönderileceğine bakılmaksızın hellim üretiminde kullanılacak süt oranıyla ilgili katı kurallar dayatıldığını savunan Komite, bu durumun üretim maliyetini artırarak “haksız rekabet koşulları yarattığını” iddia ediyor.
Komite hellimi Menşe İsmi Korumalı ürün olarak tescil eden 591/2021 sayılı Avrupa tüzüğünün KKTC de dahil Ada’nın tamamında geçerli olduğuna işaret ederek, KKTC’nin Rum ve Avrupa vatandaşlarının paralarıyla ekonomik açıdan desteklenmesini, buna karşılık Rum ekonomisinin en başarılı sektörlerinden biri olan hellim sektörünün zayıflatılmasını kabul edemeyeceklerine vurgu yaptı.
Rum Yönetimi KKTC’yi, Kıbrıs sorununa çözüm bulma çabaları çerçevesinde finanse etmek istiyorsa, bunu yapabileceğini ancak KKTC hellim sektörünün lehine olacak şekilde Rum hellim sektörü peynir imalatçılığını zayıflatacak önlemler alınmasına dayanamayacaklarını belirten Komite, Rum Yönetiminden ve AB’den iki tarafın hellim sektörlerine “eşit muamele” istedi.
Komite, “Hükümet işgal bölgelerine mali destekler aracılığıyla Kıbrıs sorununu çözmek istiyorsa, kesin çözüm bulunana kadar aynı şartları her iki tarafa da uygulamalı.” vurgusunu yaptı.
