2025 yılı için, turizmde iyimser olmak zor…
Turizm için yıllardır lokomotif sektör tanımlaması yapılır.
Yanlış bir tanımlama mı?
Hayır, doğrudur.
Ancak, ekonominin lokomotif sektörünün sorunları bir türlü bitmedi.
Turizm ve Seyahat Acenteleri Birliği Başkanı Orhan Tolun, turizmin sorunlarını en iyi bilen isimlerden biri.
Orhan Tolun’la turizm dünyamızı konuştuk.
Tolun, bir soruyu yanıtlarken, “Türk Lirasının yabancı döviz karşısındaki değer kaybı nedeniyle ilk yıllarda lehimize gelişen turist trafiği akışı bu yıl döviz bazında artan fiyatlar nedeniyle aleyhimize gelişmiş ve Rum tarafından gelen komşularımızda önemli bir düşüş görülmüştür. Bu durumdan çarşı, market, restoran ve diğer gelirlerimizde önemli bir düşüş olmuştur” dedi.
Orhan Tolun’a yönelttiğim sorular ve yanıtları şöyle:
***
H.HASTÜRER: Ülkemizdeki turist trafiği ne durumdadır ?
O.TOLUN: 2019 yılının ilk 8 ayında 737.523 turist 2.886.325 geceleme gerçekleştirirken, 2024’ün ilk 8 ayında 810.555 turist 2.682.495 geceleme gerçekleştirdi.
2019’ a göre Türkiye’den gelen turist sayısında önemli bir artış yaşanırken yabancı turist sayısında, önemli düşüş yaşanmıştır. Özellikle İngiltere’den gelen turist sayısında büyük bir çöküş yaşanmaktadır.
H.HASTÜRER: Ülkemize gelen turistlerde ortalama kalış süresi ne kadardır ?
O.TOLUN: 2019 yılının ilk 8 ayına göre 3.6 olan ortalama kalış gecelemesi 2024 yılında 3.2 gecelemeye düşmüştür. Bu rakamlar Türkiye ve Rum kesiminde 8 gecedir. Yani bize gelen turist ortalama 3 gün ülkemizde konaklarken Rum kesimi ve Türkiye’de 8 gün konaklamaktadır. Bunun en büyük sebebi ise, Türkiye’den gelen turistlerin ağırlıklı olarak hafta sonu 2 günlüğüne gelmiş olmalarından kaynaklanır.
H.HASTÜRER: Turizm gelirlerinin dış ticaret açığının kapatılmasındaki rolü ne durumdadır ?
O.TOLUN: 2019’da 1 milyar 500 milyon dolar olan ithalatımız 2023 yılında 2 milyon 800 milyon olarak gerçekleşmiştir.
Bu dönem içerisinde 960 milyon dolar olan turizm gelirlerimiz aynı kalmıştır. Buna göre 2019’da turizm gelirlerimiz dış ticaret açığımızın %64 açığını kapatırken, 2023’de sadece %34’ünü kapatabilmiş ve lokomotif sektör olma özelliğini inşaat sektörüne bırakmıştır.
H.HASTÜRER: Ülkemize gelen yolcuların ne kadarı otellerde konaklamaktadır ?
O.TOLUN: Ülkemize gelen yolcuların %59’u otellerde konaklamaktadır. Rum kesimine gelen yolcularda ise,%87’sinin otellerde konakladığı tespit edilmiştir.
H.HASTÜRER: Rum tarafı ile günü birlik turist trafiği ne durumdadır ?
O.TOLUN: Türk Lirasının yabancı döviz karşısındaki değer kaybı nedeniyle ilk yıllarda lehimize gelişen turist trafiği akışı bu yıl döviz bazında artan fiyatlar nedeniyle aleyhimize gelişmiş ve Rum tarafından gelen komşularımızda önemli bir düşüş görülmüştür. Bu durumdan çarşı, market, restoran ve diğer gelirlerimizde önemli bir düşüş olmuştur.
H.HASTÜRER: Güney Kıbrıs yönetiminin Güney’den gelen günü birlik turistlere uyguladığı engel ne durumdadır ?
O.TOLUN: Rum yönetiminin bu konudaki baskısı her gün artmakta ve ülkemize kara sınır kapılarından gelen turist sayısında düşüş yaşanmaktadır. Rusya-Ukrayna savaşı nedeniyle Avrupa Birliği’nin Rusya’ya koyduğu ambargo nedeniyle Rum kesimine gelen ve Kuzey’e geçen günübirlik turistlerde ciddi azalma olmuştur.
Bu yıl Rum kesiminin Kuzey’e günübirlik turist gönderen tur operatörü ve acentelere olan baskısı nedeniyle geçişlerde %60’a varan bir gerileme olmuştur. Ve bu gerileme hızla devam etmektedir. Görülen o’dur ki 2025 yılında Güney’den gelen günübirlik turist sayısında %90’a varan düşüşler yaşanacaktır. Hiçbir önlem almadığımız bu durum karşısında müzelerimize acente aracılığıyla gelen turist gruplarında %50’ye varan düşüş yaşanacaktır.
Bu durumda özellikle Lefkoşa ve Mağusa esnafımızın da aynı şekilde müşteri kaybına uğrayacağı ve iş yerlerinde iflaslar başlayacaktır.
H.HASTÜRER: 2025 yılında turizmimizin durumu ne olacaktır ?
O.TOLUN: 2025 yılı için, turizmde iyimser olmak zor… Görülen o dur ki uçak fiyatlarındaki artış, döviz bazında hayat pahalılığının ve fiyat artışlarının engellenememesi, gerekli tanıtımın yapılamamsı ve gerekli tedbirlerin alınmaması nedeniyle turizmimizin daha kötüye gideceği ve birçok acente ile otelimizin kapılarına kilit vuracağı bir yıl olacaktır.
