Turgay Deniz’i dinlerken öfkelenmedim…
Ticaret Odası Başkanı Turgay Deniz, yönetimdeki üst kadro, ekip arkadaşlarıyla önceki gün öğle saatlerinde basının karşısına geçti.
Konu HAYAT PAHALILIĞI.
Daha sözlerinin başında, “Öncelikle şunu belirtmek gerekiyor”, deyip şunları ifade etti: “Maaş ve ücret artışları, Kuzey Kıbrıs’ta pahalılıkla mücadeleye ve alım gücünün korunmasına tek çare olarak görülmektedir. Bu yanlıştır. Maaş ve ücret artışları çalışanların alım gücünü koruyan bir araç olarak görülürken, maaş ve ücret artışlarının pahalılığı artıran nedenlerden biri olduğu göz ardı edilmektedir.”
***
Belli ki Ticaret Odası, hayat pahalılığını kendi temel politikalarına göre değerlendirdi.
Çalışan kesimlerden gelebilecek tepkileri de göze alarak, endişeden öte korkularını dile getirdiler.
Yaklaşık bir buçuk saat süren basın toplantısında, temel vurguları şuydu: “Asgari ücret bir kez daha artırılırsa, biz veremeyiz. Sesimizi, tepkimizi, eylemle dile getireceğiz. İş yerlerini kapatıp, hayatı durduracağız. Üyelerimiz kararımıza uymazsa, bu görevlerde oturmanın bir anlamı olmadığını görüp, gerekli kararı vereceğiz.”
***
Bu satırların yazarı olarak hayat pahalılığı ödeneğiyle ilgili görüşlerim nettir.
Hayat Pahalılığı ödeneği, ARTIŞI DEĞİL, maaş ve ücretlerde, enflasyonla yaşanan erozyonun yerine konma ödemesidir. Bir daha yazayım, HAYAT PAHALILIĞI ÖDENEĞİ, KAYBOLAN EŞEĞİ BİR MİKTAR EKSİKLE BULMAKTIR.
***
Bir süreden beri Türk Parası ciddi bir değer kaybı yaşamazken, pahalılık, enflasyon doludizgin devam ediyor. Böyle olmasa asgari ücretin, döviz karşılığında artışı konuşulması olmazdı. Büyük bir devalüasyon, “Bin dolar asgari ücret olur mu?” söylemelerini alıp götürecek.
Geçmişte asgari ücret devalüasyonlar hızla gerilerken, iktidar parçası unsurlardan kimse, “ASGARİ ÜCRET DÖVİZ KARŞISINDA GERİLEDİ. BU DURUM KABUL EDİLEBİLİR DEĞİLDİR DEMEDİ.”
***
KKTC ekonomisinde kayıt dışılık yüzde yetmişlere yakındır. Bunu en yetkili ağızlar söylüyor.
Kayıt dışı ekonomi tek basamaklı bir düzeye getirilse devletin gelirleri ciddi şekilde artacak. Maaşlar dahil pek çok gidere kaynak yaratılacak. “Ticaret Odası, kayıt dışı ekonominin daralması için neden ciddi çaba harcamıyor?”
Bu soruya karşılık Turgay Deniz, kayıt dışılığa karşı uyarılar yaptıklarını söyledi.
Uyarılar dikkate alınmayınca, Ticaret Odası, tepkisinin arkasını getirmedi.
Hükümet vergileri artırmayıp, yeni vergi kaynaklarına ulaşsa, ekonominin yüzüne gülümseme hatta kahkaha yerleşecek.
***
Ticaret Odası, 2024 yılında dört ayda bir hayat pahalılığı ödenmesi uygulamasına da karşı.
Turgay Deniz, bu konuda şunları da ifade etti:
“Bu artış için kullanılan kaynaklar, piyasadaki fiyat artışlarını kontrol altına almak için kullanılabilirse bundan hem maaş ve ücreti ile geçinenler kazançlı çıkacak, hem de piyasamızın rekabet gücü artırılmış olacaktır.
Artan rekabet gücü kaynak girişini artıracağından gerçek refah artışları için de kaynak oluşturabileceğiz.
Bu yanlıştan dönmek de bir erdemdir. Çağrımız, Meclisimizin ivedi olarak toplanarak bu vahim hatadan dönülmesini sağlayacak kararları almasıdır.”
***
Ticaret Odası Başkanı Turgay Deniz’i dinlerken öfkelenmedim. Konuya işveren penceresinden bakarak görüş geliştirdiler. Fedakarlığı, öncelikle dar ve sabit gelirlilerden bekliyorlar. Çok büyük olasılıkla çarşamba günü asgari ücret, hükümet ve işçi temsilcilerinin oylarıyla arttığı zaman, Ticaret Odası’nın tavrının ne olacağını birlikte göreceğiz.
