Karpaz’da insanlar değersiz, eşekler sahipsiz…
Karpaz’da 14 eşek öldürüldü. Görüntüler ürpertici. Pazartesi, akşamüzeri ekrandan ilk değerlendirmelerimi yaptım. Yıllardır, Karpaz’daki eşekleri yazarım. Bir araya getirsem kitap olur. Son toplu katliam göz göre göre geldi. Karpaz’da insanlar değersiz, eşekler sahipsizdir…
Son görüşlerimi yarına bırakarak, 2002, 2019 ve 2023’te okurlarla buluşturduğum üç yazımdan alıntıları size aktarmak istiyorum.
***
“İlk duyduğum zaman şaka sandım.
“Eşekleri satılığa çıkarıyorlar” dediler.
Gülüp geçtim…
Sonra Bakanlar Kurulu’ndan onay alan önergeyi koydular önüme…
“Yaban Eşeklerinin İhraç Edilmesi” önergesinde, “Tarımsal üretimde yapılan zararların minimuma düşürülmesi ve çoğalarak yörede sorun olan eşeklerin bir kısmının gelen talepler doğrultusunda ihracatının yapılması zorunluluk arz etmektedir” denildikten sonra öneri şöyle devam ediyor:
“Önerimiz; 1974 sonrası Karpaz Bölgesi’nde bulunan ve Milli Park kapsamı içine alınan yabani eşeklerin çoğalması sonucu, Milli Park dışında tarımsal üretim yapılan ve köylülerin mülkiyetinde bulunan alanlarda büyük zarar yaptığı ve köylünün ürün almasını engellediği malumunuzdur.
Tarımsal üretimde yapılan zararların minimuma düşürülmesi ve çoğalarak yörede sorun olan eşeklerin bir kısmının gelen talepler doğrultusunda ihracatının yapılması zorunlu hale gelmiş olup, ihracatı gerçekleşecek eşeklerin yakalanması, toplanması, eşeklerin ihraç edilebilir duruma getirilmesi için Tarım ve Orman Bakanlığı’na bağlı Veteriner Dairesi ile Orman Dairesi’nin yetkili kılınması, ihracat işleminin ise Maliye Bakanlığı’nın uhdesinde gerçekleşmesi ve ihracat gerçekleşene kadar doğacak masrafların avans hesabından karşılanması ve ihracattan elde edilen gelirin yine avans hesabına yatırılmasıdır.”
Ünlü eşeklerimizin satılığa çıkma nedeni, ekili ve dikili alanlara zarar vermeleri.
Hem karar, hem de Veteriner Dairesi Müdürü Kamil Aktolgalı, böyle diyor.
Eğer zarar vermek satılma ve hatta telef etme için bir gerekçeyse ülkeye her bakımdan verilen zararları ve bu zararları verenleri kategorize edip, aynı karar kapsamında ada dışına gidecek şekilde Karpaz eşekleriyle birlikte satılığa çıkaralım.” (24 Ağustos 2002- KIBRIS)
***
İkinci alıntı:
“Siyasilerin aldatma temelli yaklaşımları Dipkarpaz’da herkesin canına tak etmiş.
Sordum. ‘Siyasi partilerin Dipkarpaz’a yönelik politikası oldu mu?’
Yanıt: ‘Hiçbir zaman olmadı. Seçim zamanı tüm partiler Dipkarpaz için parlak laflar ediyor. Söylenilenleri de not ediyorlar. Hiçbir parti verdiği sözün arkasında durmadı. Herhalde bizi dinlerken notları yazdıkları, köyü terk ederken mezarlığın orda yırtıp atıyorlar.’
***
‘Yaklaşık ne kadar eşek var?’
Karpaz’ı konuşup da eşekleri sormamak olur mu?
Sordum.
Maşallah Erken, ‘Burunun uç tarafındaki tellenmiş bölgenin içinde herhalde iki bin kadar eşek var. O eşekler orada tutulduğu sürece onlardan zarara gelmez. Ancak Dipkarpaz ile Yeni Erenköy arasında sayıları yirmi kadar bir eşek topluluğu var. Onlar hem arazilere zarar veriyor, hem de yola çıkarak trafik kazasına neden oluyor. Koca devlet 20 eşeğe çare bulamıyor.’
Dipkarpaz’ın sorun ve geleceği için çalıştay düzenlenmesi orada yaşayanların ortak arzusu. Bunu da belirtmiş olayım. (3 Ocak 2019- KIBRIS)
***
… Ve üçüncü alıntı…
“Karpaz, özellikle, Erenköy ve devamında Dipkarpaz, siyasilerin, karar vericilerin ihmalinin bir numaralı adresidir.
Kimse ama hiç kimse kemküm etmesin, Karpaz, ihmallerin doğal sonucu olarak, KKTC’nin bir numaralı mağduriyet bölgesidir.
Dipkarpaz’da kahvehanede oturan yirmi hatta otuz kişinin ceplerindeki paranın toplamı 4 bin TL’yi bulmaz.
Biraz ağır olacak ama söyleyeyim… Karpaz’ı uzaktan sevenler için Karpaz’daki eşeklerin değeri, orada zorluk altında yaşayan insanlardan fazladır.
Acı ama gerçek… Karpaz insanının başına dert olan eşek meselesi bile bunca yıldır halledilemedi.
Eşekler, sürü halinde Kumyalı’ya kadar ulaşmış.
Uzaktan Karpaz’a gidenler, eşeklere havuç verip, hatıra fotoğrafları çekiyor. Bunu başaranlar çok mutlu ve de keyifli. Ancak eşekler, Karpaz insanının başının neredeyse belası. (12 Ekim 2023 – KIBRIS)
