Nereden geldiğimiz belli. Nereye gideceğimiz ise meçhul…..

Toplum olarak içinden geçtiğimiz günleri düşünüyorum.

Kişisel fikrim, çürümüşlüğün bizi hızla içine çektiği bir zamanın içinde olduğumuz yönündedir.

İlginç olan ise çürümüşlüğün tavandan tavana değil, tabandan tavana doğru yayılmasıdır.

Nereden geldiğimiz belli, ancak, bu zihniyetle nereye gideceğimiz meçhul.

Ne toplumsal çıkarımızın ne olduğu belli, ne de bu çıkar uğruna izleyeceğimiz yol.

Devlet kelimesinin sözlük manasına baktığımız zaman;  ‘Toprak bütünlüğüne bağlı olarak siyasal bakımdan örgütlenmiş ulus veya uluslar topluluğunun oluşturduğu tüzel varlık’ tanımlamasını görüyoruz.

Gelin, toplumsal çıkarların ve stratejik ortaklıkların devletlerin kuruluşunda ve yön belirlemelerindeki bazı örneklere bakalım.

Bugünün dünyasının süper güçlerinden Amerika Birleşik Devletlerinin kuruluşu, Amerika’da yerleşik 13 İngiliz kolonisinin, Büyük Britanya İmparatorluğu’ndan kopmak,  bağımsızlıkları ve refahlarını geliştirmek istemleri sonrasında, 1775-1783 yılları arasında gerçekleşen Amerika Bağımsızlık Savaşı sonrası yapılan, Lee Kararı olarak da bilinen, mutabakata dayanıyor. Devam eden zamanda, en son olarak 1959 yılında Alaska ve Hawai’nin katılımı ile bugünkü halini alan Amerika Birleşik Devletleri, 50 farklı devleti, federal bir yapı ile birbirine bağlayan şeklinde geldi. Birleşmenin ve genişlemenin merkezindeki cazibe ise güç ve menfaat.

ABD’den sonra, dünyanın ikinci en büyük ekonomisi ve dünyanın güç odaklarından Avrupa Birliği’nin kuruluşuna döndüğümüzde, 1870-1945 yılları arasında üç kez, kanlı bir şekilde, birbirleri ile savaşan Fransa ve Almanya’nın da aralarında bulunduğu,  1951 yılında “Avrupa Kömür Çelik Topluluğu” olarak 6 üye ülke (Belçika, Federal Almanya, Lüksemburg, Fransa, İtalya ve Hollanda) ile Rusya’ya kömür ve enerji bağımlılığına karşı başlayan, daha sonra da 1957 yılında  Avrupa Atom Enerjisi Kurumu’na dönüşen ve sürekli gelişimi sonucu bugünkü 27 üye ülkeli Avrupa Birliği halini almıştır. AB’nin temellerinin atılmasında, Avrupa ülkelerinin enerji ihtiyacının karşılanması ve sürekliliğinin sağlanmasının çok önemli olduğu görülmektedir. Türkiye’nin de AB ile yürürlükte olan gümrük birliği ve enterkonnekte enerji anlaşması devam etmekte. Birleşmenin merkezinde ise yine güç ve menfaat.

OPEC (Petrol İhraç eden ülkeler örgütü) 1960’da Irak’ta, başkent Bağdat şehrinde toplanan 5 üye ülkenin (Irak, Suudi Arabistan, Venezuella, Kuveyt ve İran’la başlayan sonrasında, üç kıtadan, 9 üye ülkenin (Birleşik Arap Emirlikleri,Libya, Nijerya, Katar, Cezayir, Angola, Gabon, Endonezya ve Ekvador) daha birleşerek meydana getirdiği ve dünya üzerindeki petrol rezervlerinin üçte ikisini elinde bulunduran dünyaya petrol ihraç eden bir konfederasyondur. Ortak amaç petrol fiyatlarındaki koordinasyon ve istikrar ile ortak kazancın muhafazası. Özetle, menfaat yine merkezde.

BRICS,  Brezilya, Rusya, Hindistan, Çin ve Güney Afrika Cumhuriyeti’nin, 2001 yılında kurduğu, Dünya nüfusunun yaklaşık yüzde 42’sini, dünya gayri safi yurt içi hasılasının ise yüzde 23’ünü oluşturan kıtalar arası bir örgüt. Dünyada, ekonomi konusunda, görüşü saygın hatırı sayılı ekonomistler 2050  yılına kadar BRICS örgütlenmesinin global ekonomiyi yönlendireceği görüşünde birleşiyor.

NAFTA (Kuzey Amerika Serbest Ticaret Anlaşması) Kanada, Meksika ve Amerika Birleşik Devletleri arasında, ülkeler arasındaki çoğu gümrük tarifesini ortadan kaldıran ve ticareti kolaylaştırarak ucuzlatmayı hedefleyen bir anlaşmaydı. 1 Temmuz 2020’de ABD-Meksika-Kanada Anlaşması (USMCA) olarak güncellendi ve hala yürürlükte.

Mısır, İsrail, Yunanistan, Kıbrıs, İtalya ve Ürdün’ün kuruluşunu 2020’nin Ocak ayında ilan ettiği EMGF (Doğu Akdeniz Doğalgaz Forumu), atılan imzalarla resmi statü kazandı. Fransa ise foruma üye olmak istiyor. Forumun amacı her ne kadar tartışmalı olsa da, doğu akdenizde bulunan gaz rezervlerinin ülkesel menfaate dönüştürülüp Avrupa pazarında etkin pay sahibi olma.

Daha birçok örnek işbirliği sıralamak mümkün. Kimi başarılı, kimi başarısız ama, hepsi tecrübe edilmiş ve vücut bulmuş örnekler.

Peki biz neredeyiz? Sorusuna ; “Kavanozda sıkışmış, seyreden  tarafta.” yanıtı, yanlış bir yanıt mı olur.

Menfaatimiz nerede? Belirsizlikte mi?

Zamanın bizim aleyhimize işlediği ortada. Çürüyoruz….

Bugünkü durumun devamı, Kıbrıslı Türkleri yaşanan sürecin mağduru olmaya, Kıbrıslı Rumlar da  1960’ta  eşit ortağı olduğumuz Kıbrıs Cumhuriyeti’nin tüm nimetlerinden faydalanmaya  devamı manasını taşır.

Bugün onlar, bizim de, Kıbrıs Cumhuriyeti’nden kaynaklı, hakkımızın olduğuna inandığım 6. Parselde bulunan  kaynakları konuşurken, bizim elektrik santralimizdeki yakıt eksikliğini veya İslami Dayanışma Oyunlarında temsil eilmeyişimizi tartışıyor olmamızı, bir türlü içime sindiremiyorum. Bu bağlamda, Kıbrıs’taki olası bir çözümün zorlayıcısı ve eşit ortaklıktan gelen haklarımızın aranması, siyasetimizin için bir zorunluluk olmalıdır.

Türkiye Cumhuriyeti Dışişleri Bakanı Mevlüt Çavuşoğlu, Kıbrıs’la ilgili açıklamalarında, birçok kez; “Müzakere eşitler arasında olur, yoksa herhangi bir anlamı da olmaz” cümlesini kullandı . Bizim eşit hakkımızın zaten var olduğu Kıbrıs Cumhuriyeti’ndeki toplumsal haklarımızı neden arayıp, Rum tarafını zorlayıcı, yeni  bir müzakere zemini yaratmayı denemiyoruz?

Onlar güneyde, kendi idarelerinde, Kıbrıs Cumhuriyeti’nden gelen haklarına sahip çıkarken, biz kuzeyde, kendi idaremizde, uluslararası hukuka dahil, toplumsal haklarımıza sahip çıkmayı niye denemiyoruz?

Dünyada bir biri ile kanlı savaşlar yapmış birçok devletin, menfaatleri uğruna yaptıkları anlaşmalar ile geldikleri noktaların örnekleri ortada duruyor.

Devletler duygusal değildir.

Devletler menfaat için vardır.