Sekiz gün için uzaya gittiler, aylarca mahsur kalabilirler

Uzay… Sonsuz bir boşluk ve insanlık için hâlâ en büyük gizemlerden biri. Ancak, bu boşlukta bir başınıza kaldığınızda işler karmaşıklaşabiliyor. Tam da böyle bir durumla karşı karşıya olan iki Amerikalı astronotun hikayesi, bir film değil, gerçek!

Barry ‘Butch’ Wilmore ve Sunita Williams’ın sadece sekiz gün sürecek bir görev için yola çıktıkları bu macera, bir yıl kadar uzayabilir.

Boeing, iki ertelemenin ardından 5 Haziran’da iki NASA astronotunu taşıyan Starliner mekiğini ilk kez uzaya yollamıştı. Bu, Starliner’ın insanlı ilk uçuşuydu ve Boeing için büyük bir adımdı.

Plan basitti: görevi tamamlayıp sekiz gün sonra geri döneceklerdi. Ancak işler planlandığı gibi gitmedi..

Helyum sızıntısı tespit edilen Starliner mekiğinde yapılan incelemelere rağmen sorunun kaynağı bir türlü bulunamamış ve Dünya’ya dönüşü dört kez ertelenmişti.

Starliner uzay aracına ne oldu?

NASA yetkilileri, geçtiğimiz günlerde yaptıkları açıklamada Starliner’ın mekiğindeki itici takımlarda sızıntı tespit ettiklerini, bazı roket motorlarının da çalışmadığını açıkladı.

Mühendisler, yeryüzünde yapılan testlere rağmen yaşanan sorunların nedenini anlamaya çalışıyor.

Uzayda ve yörüngede yapılan testlerde motorların çalışıyor olması ise kafaları iyice karıştırıyor.

Mühendisler tahrik sisteminin doğru çalıştığından emin olana kadar, Williams ve Wilmore’un Dünya’ya kısa süre içinde geri getirilmesi pek mümkün görünmüyor.

Uzay mekiğinin astronotlar olmadan bağımsız bir şekilde Dünya’ya geri yollanması da değerlendirilse de, bu konuda nihai bir karar verilmedi.

NASA’nın uzay görevlerinden sorumlu yetkilisi Ken Bowersox “Starliner’ın mürettebatsız döndürülmesi ihtimali, son bir iki haftada yaşananlar nedeniyle arttı” diyor.

Bowersox bir noktada iki astronotun evlerine döndürülmesi gerektiğini vurgulasa da, yakın zamanda bunun mümkün olmayacağı anlaşılıyor.

Eğer Starliner mürettebatsız dönerse, NASA, dört kişilik SpaceX Crew Dragon uzay aracını gönderip astronotları alabilir. Bu durumda Williams ve Wilmore’un Şubat 2025’e kadar ISS’te kalması ve SpaceX aracında gelecek iki astronotla beraber geri dönmesi bekleniyor.

[Fotoğraf: Getty]

Hangi koşullarda kalıyorlar?

Aslında Starliner mahsur kalmak için çok da kötü bir yer değil.

Space Boffins podcastine konuk olarak 2020-2021 yılları arasında Starliner’da geçirdiği altı aylık görevi nasıl tamamladığını anlatan NASA astronotu Victor Glover, araçta “yedi yatak odası ve üç banyo” olduğunu söyledi.

Araçta su kaynakları bol ve yakın zamanda tüketim maddelerine takviye amacıyla yapılan bir uzay görevi sonrası gıda kaynağı da gereğinden bile fazla.

Aracın içi biraz kalabalık olsa da, astronotların camdan gördükleri Dünya manzarası muazzam.

NASA’nın uzay operasyonları misyonu yöneticilerinden Ken Bowersox,  uzay istasyonunda kalan Butch Wilmore ve Suni Williams adlı astronotların SpaceX’in 2025 Şubat’ta yapacağı sefere kadar Uluslararası Uzay İstasyonu’nda tutulup tutulmayacağına ilişkin kararının birkaç hafta içinde alınacağını açıkladı.

Astronotlar tehlikede mi?

Starliner’daki arızalara ilişkin incelemeler devam ederken, Sunita Williams ve Butch Wilmore’un durumu herhangi bir paniğe neden olmuyor.

NASA’nın birkaç hafta içinde uzay aracını mürettebatlı ya da mürettebatsız eve geri uçurma konusunda nihai kararı vermesi bekleniyor.

Uzay istasyonunda bir hafta geçirmeleri planlanan NASA astronotlarının dönüş tarihi ve nasıl dönecekleri konusunda henüz bir netlik bulunmuyor.

Öte yandan ikili Eylül ayında Dünya’ya dönmeyi başarsa da, özellikle Ay ve ötesine çok daha gelişmiş uzay araçlarıyla görevler düzenlenmesi beklenirken, gelecekte bu tarz beklenmedik olayların yeniden yaşanması olası.

1972’den beri Dünya yörüngesinin ötesine yapılacak ilk görev için Artemis 2’nin pilotluğunu yapması planlanan Victor Glover, “Yaptığımız iş sanki rutin bir görevmiş izlenimi verirsek, hem kamuya hem de mesleğimize kötülük yapmış oluruz. Gelecekte Starliner’ı 10’uncu kez uçurduğumuzda da görevimiz bugünkü kadar karmaşık ve zor olacak” diyor.

Grafik: Hafize Yurt Ateş

Seslendirme: Esra Sayın